Hesaplama: Zeka katsayısı nedir?
Zeka katsayısı veya IQ, 1912’de Wilhelm Stern tarafından tasarlanan bir metottur; ortalama zeka katsayısı 100 ve standart sapma değeri 15 olan çan eğrisi üzerinde konumlandırılır, bu da bireylerin zeka seviyelerini normatif bir ölçekte değerlendirerek karşılaştırma imkanı tanır.
Zeka katsayı formülü nedir?
Diğer hesaplama araçları içerisinde yer alan; Zeka katsayı hesaplaması genellikle şu şekilde hesaplanır: Zeka katsayısı, bireyin zeka yaşı ile kronolojik yaşının oranının 100 ile çarpılmasıyla elde edilir.
IQ = (Zeka yaşı / Kronolojik yaş) × 100
Bu formülde “Zeka yaşı”, bir bireyin test sırasında gösterdiği zeka düzeyini temsil ederken, “Kronolojik yaş”, bireyin gerçek yaşıdır. Bu sayede, bireyin zeka seviyesi, yaşı dikkate alınarak bir standart ölçekte ifade edilmiş olur.
Zeka katsayı hesaplama örneği
Bir bireyin kronolojik yaşı 10 ve zeka yaşı 12. Bu durumda, zeka katsayısı hesaplaması şu şekilde yapılır:
IQ = (12/10)×100=120
Bu durumda, bireyin zeka katsayısı 120 olacaktır. Yani, bu bireyin zeka düzeyi, yaşı dikkate alındığında ortalama zeka düzeyinin üzerindedir. Zeka katsayısı, bireyin zeka yaşı ile kronolojik yaşının oranının 100 ile çarpılmasıyla elde edilen bir ölçüdür.
Zeka IQ düzeyleri
IQ düzeyleri genellikle aşağıdaki gibi kategorilere ayrılır:
- 0-25: Ağır düzeyde gerilik
- 26-50: Orta düzeyde gerilik
- 51-75: Hafif düzeyde gerilik
- 76-90: Sınır zekalı
- 91-110: Normal düzeyde zeka
- 111-119: İleri düzeyde zeka
- 120-130: Üstün düzeyde zeka
- 131-145: Çok üstün düzeyde zeka
- 146 ve üstü: Deha
Bu aralıklar, bireylerin zeka katsayılarına dayanarak genel bir değerlendirme yapmaya yardımcı olur.