Zekat Hesaplama

Zekat nedir?

Zekât, dini olarak kabul edilen zenginlik sınırını aşan varlıklara sahip olan bireylerin, Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak amacıyla belirli bir miktarı belirli kişilere vermesini gerektiren bir ibadet şeklidir.

Zekâtın farz olabilmesi için malın nisap düzeyine ulaşmasının yanı sıra, gerçekten üreyici veya hükmen artış göstermesi, sahip olunan varlıkların bir yıldan uzun bir süre boyunca elde tutulması ve temel borçlar ile asli ihtiyaçlardan fazla olması şarttır.

Nisap miktarı nedir?

Nisap miktarı, zekâtın farz olabilmesi için belirlenmiş olan alt sınır veya asgari mal miktarını ifade eder. İslam’da nisap miktarı, belirli bir miktar altın değeri olarak belirlenmiş ve buna ulaşan kişiler zekât ödemekle yükümlü hale gelir.

Nisap miktarı ne kadar?

Nisap, zekât ödeme yükümlülüğünün belirlendiği zenginlik ölçüsüdür. Din İşleri Yüksek Kurulu’na göre, bu ölçü altında 20 miskal altın (80.18 gr.), 5 deve, 30 sığır, 40 koyun veya keçi olarak belirlenmiştir.

Zekat hesaplama

Diğer hesaplama araçları içerisinde yer alan; Zekat hesaplaması, ticaret erbabı olan bir kişi, işyerindeki malların alış fiyatına göre toplam değeri ve birikmiş parasının zekâtını vermelidir.

Ancak, bu işlem için önemli olan iki kriter vardır:

Koşul	Açıklama
Eldeki Varlıkların Durumu	Eldeki varlıkların zekâta tabi olabilmesi için üzerinden bir yıl geçmiş olmalıdır.
Toplam Değerin Nisap Miktarından Fazla Olması	Zekât ödemek için, kişinin eldeki varlıklarının toplam değeri nisap miktarından daha fazla olmalıdır.

Zekât miktarı, zekâta tabi varlıkların toplam değerinin %2,5’i ya da 1/40’ı kadar olup, bu da kişinin ticaretinden elde ettiği kazancın belirli bir oranını zekat vermesi anlamı taşır.

Zekat ne zaman verilir?

Zekâta tabi varlıkların elde edilmesinin ardından geçen bir yılın sonunda her zaman verilebilir, bu durum İslam’da bir şart olmamakla birlikte ülkemizde genellikle çoğunlukla Ramazan ayında tercih edilmektedir.

Zekat kimlere verilir?

Alıcı Grubu	Tanım
Fakir	Temel ihtiyaçları dışında herhangi bir maldan nisap miktarına sahip olmayan ve yaşamsal gereksinimlerini karşılamakta güçlük çeken kimsedir.
Miskin	Fakirden daha düşük gelire sahip, temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan ve nisap miktarına ulaşamayan kişidir.
Zekât toplamakla görevli memurlar	Zekâtın toplanması ve dağıtılması gibi görevlerle sorumlu olan kişilerdir.
Müellefe-i Kulûb	Kalpleri İslam’a ısındırılmak istenen, yeni Müslüman olmuş ya da İslam’la ilişkisini güçlendirmesi gereken kimseler.
Esaretten kurtulacaklar	Kölelik durumundan kurtulmak isteyen kişiler, zekât ile bu özgürlüklerini elde edebilirler.
Borçlular	Borçları nedeniyle maddi sıkıntıya düşmüş olan kimseler, zekât ile borçlarını ödeyebilir ve ekonomik durumlarını düzeltebilirler.
Allah yolunda cihad edenler	İslam’ın yayılması ve savunulması amacıyla cihad eden mücahitlere destek olmak amacıyla zekât verilebilir.
Yolda kalmış olanlar	İhtiyaçlarını karşılamakta güçlük çeken, yolda kalmış, evsiz ve yardıma muhtaç kişilere zekât verilebilir.

İbnü’l-Hümâm’ın belirttiği gibi, temel ihtiyaçları dışında, artıcı (nâmî) vasıf taşısa da taşımasa da herhangi bir maldan nisap miktarına sahip olan bir kişi, fakir veya miskin kapsamında değildir. Bu nedenle, zekât verilmesi gereken alıcılar arasında yer almaz.