Hesaplama: İnsülin direnci nedir?
İnsülin direnci, vücudun hücrelerinin insüline normalden daha az tepki gösterdiği durumu ifade eder. Bu durumda, pankreas daha fazla insülin üretmeye çalışır, ancak hücreler yeterince yanıt vermez.
İnsülin direnci, tip 2 diyabet ve metabolik sendrom gibi sağlık sorunlarıyla ilişkilidir, çünkü kan şekerinin etkili bir şekilde düzenlenmesini zorlaştırabilir.
İnsülin direnci hesaplama
Sağlık hesaplama araçları içerisinde yer alan; İnsülin direncinin belirlenmesinde kullanılan bazı laboratuvar testleri ve göstergeler bulunmaktadır. Bunlar arasında şunlar yer alabilir:
- HOMA-IR (Homeostatic Model Assessment for Insulin Resistance): Bu, insülin direncini tahmin etmek için kullanılan bir indekstir. HOMA-IR, açlık halindeki kan glukozu ve insülin düzeylerini kullanarak hesaplanır.
- Açlık İnsülin Düzeyleri: Açlık halindeki insülin seviyelerinin ölçülmesi, insülin direncini değerlendirmede kullanılabilir. Yüksek açlık insülin düzeyleri, insülin direncinin bir işareti olabilir.
- Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT): Bu test, glukoz yükleme sonrası kan şekerinin ve insülinin ölçülmesini içerir. Insülinin normale göre daha yüksek olması, insülin direncini gösteriyor olabilir.
Bu testler ve değerlendirmeler, insülin direncini değerlendirmeye yönelik araçlar olsa da, kesin bir insülin direnci hesaplaması belirli bir formülle yapılamaz.
İnsülin direnci hesaplama formülü (Home-IR)
HOMA-IR (Homeostatic Model Assessment for Insulin Resistance), insülin direncini tahmin etmek için kullanılan bir indekstir ve açlık halindeki kan glukozu ile insülin düzeylerini içerir.
İlk durumda, glukoz konsantrasyonu milimol/L cinsinden ise HOMA-IR formülü şu şekildedir:
HOMA-IR = (insulin × glukoz) / 22.5
İkinci durumda, glukoz miktarı miligram/dL cinsinden ise HOMA-IR formülü şu şekildedir:
HOMA-IR = (insulin × glukoz) / 405
Her iki durumda da insülin miktarı mikroüniteler/L (mU/L) cinsindendir.
İnsülin direnci hesaplama örneği
HOMA-IR formülünü kullanarak, açlık insülin düzeyi 100 mU/L ve açlık kan şekeri 100 mg/dL olan bir kişinin HOMA-IR skorunu hesaplayabiliriz. Bu durumda, glukoz konsantrasyonu mg/dL cinsinden olduğu için formül şu şekildedir:
HOMA-IR = (insulin × glukoz) / 405
HOMA−IR= (100×100) / 405
Hesaplama yapılırsa:
HOMA−IR≈ 10000 / 405 ≈ 24.69
Bu durumda, bu kişinin HOMA-IR skoru yaklaşık olarak 24.69 olacaktır. HOMA-IR skoru, insülin direncinin bir göstergesi olup, yüksek skorlar insülin direncinin arttığını gösterebilir.