Kreatinin klirensi nedir?
Kreatinin klirensi, kandaki kreatinin seviyeleri ve idrardaki kreatinin miktarının ölçülerek, böbreklerin kreatinini temizleme kapasitesini değerlendiren bir parametredir.
GFR nedir?
GFR (Glomerüler Filtrasyon Hızı), böbreklerin birim zamanda (genellikle dakika başına) kandaki sıvının süzülerek temizlenme hızını ölçen bir parametredir. Bu ölçüm, böbrek fonksiyonlarını değerlendirmede kullanılır ve genellikle böbrek hastalıklarının tanısında ve takibinde önemli bir gösterge olarak kullanılır. GFR değeri, böbreklerin ne kadar etkili çalıştığını gösterir.
Kreatinin klirensi (CrCl) hesaplama
Kreatinin klirensi (CrCl), böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılan bir ölçümdür. CrCl hesaplamak için genellikle Cockcroft-Gault formülü kullanılır. Bu formül şu şekildedir:
CrCl (mL/dk) =[ (140 – yaş) × (Ağırlık, kg) × (0.85 [Cinsiyet Kadınsa] )] / (72 × Cr)
GFR hesaplama
Sağlık hesaplama araçları içerisinde yer alan; GFR hesaplama, Glomerüler Filtrasyon Hızı (GFR), genellikle kreatinin klirensi veya kreatinin tabanlı formüller kullanılarak tahmin edilir. Bu formüller, kandaki kreatinin seviyelerini ve bazı diğer faktörleri kullanarak böbrek fonksiyonlarını ölçer. Birkaç farklı formül mevcuttur, ancak en yaygın kullanılanlardan biri CKD-EPI Kreatinin Denklemi (2009) denklemidir.
eGFR = 141 × min(SCr/k, 1) α × maks(SCr/k, 1) -1,209 × 0,993 Yaş × a
Neresi:
- α cinsiyete bağlı bir katsayıdır: kadınlar için -0,329, erkekler için -0,411;
- k cinsiyete bağlı bir katsayıdır: kadınlar için 0,7, erkekler için 0,9;
- a cinsiyete bağlı bir katsayıdır: kadınlar için 1,018, erkekler için 1;
- SCr, mg/dL cinsinden standartlaştırılmış serum kreatinin düzeyidir.
eGFR sonucu nasıl yorumlanır?
Tabloda belirtilen böbrek fonksiyonu kategorileri, eGFR değerleri arasındaki ilişkiyi gösterir.
eGFR (mL/dak/1,73m²) | Böbrek Fonksiyonu |
---|---|
≥90 | Normal |
60-89 | Hafifçe Azalma |
45-59 | Hafif İla Orta Derecede Azalma |
30-44 | Orta İla Şiddetli Derecede Azalma |
15-29 | Ciddi Derecede Azalma |
<15 | Böbrek Yetmezliği |
Bu tablo, eGFR (glomerüler filtrasyon hızı) değerine göre böbrek fonksiyonunu sınıflandırmaktadır. eGFR, böbreklerin kanı temizleyebilme kapasitesini ölçen bir parametredir.